عوارض هیپنوتیزم: تاثیرات کوتاه‌مدت و بلندمدت مهم
هیپنوتیزم یکی از روش‌های جالب و پرطرفدار برای تغییر الگوهای ذهنی، درمان مشکلات روانی، کاهش استرس و حتی ترک عادت‌های ناسالم است. با این حال، مانند هر روش دیگر، ممکن است عوارضی نیز به دنبال داشته باشد. برخی از این اثرات موقتی و بی‌خطرند، اما برخی دیگر در شرایط خاص می‌توانند جدی‌تر باشند.
در این مقاله، عوارض احتمالی هیپنوتیزم را بررسی می‌کنیم و توضیح می‌دهیم که چگونه می‌توان از آن‌ها پیشگیری کرد.
۱. هیپنوتیزم چیست و چگونه بر ذهن اثر می‌گذارد؟
هیپنوتیزم یک حالت تغییریافته‌ی آگاهی است که در آن فرد وارد وضعیتی شبیه به خواب یا تمرکز عمیق می‌شود. در این حالت، ذهن ناخودآگاه فعال‌تر شده و فرد می‌تواند پیشنهادات (سوجستیا) را راحت‌تر بپذیرد.
کاربردهای رایج هیپنوتیزم:
- کاهش استرس و اضطراب
- ترک عادت‌های مخرب (مانند سیگار کشیدن)
- افزایش تمرکز و اعتماد به نفس
- درمان فوبیاها و ترس‌های عمیق
- کاهش دردهای جسمی و روانی
با وجود این فواید، بعضی افراد واکنش‌های نامطلوبی نسبت به هیپنوتیزم نشان می‌دهند که در ادامه بررسی خواهیم کرد.
۲. عوارض کوتاه‌مدت هیپنوتیزم
۱. گیجی و سردرگمی موقت برخی افراد بعد از خارج شدن از حالت هیپنوتیزم دچار نوعی گیجی یا منگی کوتاه‌مدت می‌شوند. این حالت شبیه به زمانی است که از یک خواب عمیق بیدار می‌شوید و هنوز کاملاً هوشیار نیستید.
۲. خواب‌آلودگی و کاهش تمرکز هیپنوتیزم می‌تواند باعث آرامش بیش از حد شود و فرد بعد از جلسه، احساس خواب‌آلودگی کند. به همین دلیل، توصیه می‌شود بعد از هیپنوتیزم، رانندگی یا انجام کارهای حساس را به تعویق بیندازید.
۳. ایجاد خاطرات نادرست (False Memories) در برخی موارد، افراد ممکن است خاطراتی را که واقعاً اتفاق نیفتاده‌اند، باور کنند! به این دلیل که ذهن ناخودآگاه در حالت هیپنوتیزم می‌تواند اطلاعات را به گونه‌ای تغییر دهد که فرد تصور کند آن‌ها را قبلاً تجربه کرده است.
۴. افزایش حساسیت عاطفی بعضی از افراد بعد از هیپنوتیزم، احساسات شدیدی مثل غم، شادی یا عصبانیت تجربه می‌کنند. این واکنش معمولاً موقتی است و بعد از مدتی از بین می‌رود.
۵. سردرد و سرگیجه گاهی اوقات، ورود و خروج از حالت هیپنوتیزم ممکن است باعث سردردهای ملایم یا سرگیجه شود. معمولاً این عارضه بعد از چند دقیقه یا چند ساعت برطرف می‌شود.
۳. عوارض بلندمدت هیپنوتیزم
۱. وابستگی به هیپنوتیزم برخی از افراد بعد از چندین جلسه هیپنوتیزم به آن وابسته می‌شوند و تصور می‌کنند که بدون هیپنوتیزم نمی‌توانند مشکلاتشان را حل کنند. این موضوع در افرادی که اعتماد به نفس پایینی دارند یا در گذشته تجربیات ناخوشایند عاطفی داشته‌اند، بیشتر دیده می‌شود.
۲. افزایش تلقین‌پذیری بیش از حد در حالی که تلقین‌پذیری در هیپنوتیزم یک ویژگی مثبت است، در برخی موارد می‌تواند منجر به پذیرش غیرمنطقی افکار، عقاید یا حتی پیشنهادات دیگران شود. اگر فردی هیپنوتیزم‌شده به‌طور مکرر در معرض تأثیرات منفی قرار بگیرد، ممکن است این اثرات را ناخودآگاه بپذیرد.
۳. تشدید مشکلات روانی پنهان افرادی که مشکلاتی مانند افسردگی، اضطراب شدید یا اختلالات روانی دیگر دارند، ممکن است بعد از هیپنوتیزم احساسات سرکوب‌شده‌شان شدت بگیرد. به همین دلیل، توصیه می‌شود افرادی که مشکلات جدی روانی دارند، تنها تحت نظر یک متخصص حرفه‌ای هیپنوتیزم شوند.
۴. ایجاد حس بی‌هویتی یا از بین رفتن احساس “من” برخی افراد گزارش داده‌اند که بعد از جلسات متعدد هیپنوتیزم، احساس کرده‌اند که هویت قبلی‌شان تغییر کرده است. این حالت می‌تواند برای بعضی افراد ترسناک یا گیج‌کننده باشد.
۵. احتمال بروز اضطراب یا حملات پانیک در برخی افراد، هیپنوتیزم ممکن است به‌جای ایجاد آرامش، باعث شود اضطراب‌های سرکوب‌شده بروز پیدا کند و حتی فرد دچار حمله‌ی پانیک شود. این مورد در افرادی که گذشته‌ی پر از استرس یا ترومای عاطفی دارند، بیشتر دیده می‌شود.
۴. چگونه عوارض هیپنوتیزم را کاهش دهیم؟
۱. انتخاب یک هیپنوتراپیست حرفه‌ای
همیشه به سراغ متخصصان معتبر و با تجربه بروید. یک فرد ناآگاه می‌تواند به‌جای کمک، آسیب‌های ذهنی ایجاد کند.
۲. در مورد سابقه‌ی مشکلات روانی خود با هیپنوتراپیست صحبت کنید
اگر سابقه‌ی افسردگی، اضطراب شدید، PTSD یا وسواس فکری دارید، قبل از هیپنوتیزم حتماً با یک متخصص روانشناسی مشورت کنید.
۳. بعد از جلسه هیپنوتیزم، به خودتان زمان بدهید
بعد از هیپنوتیزم، چند دقیقه استراحت کنید، آب بنوشید و در فضایی آرام باشید. اگر احساس گیجی یا سردرد داشتید، آن را جدی بگیرید و استراحت کنید.
۴. هیپنوتیزم را جایگزین درمان‌های پزشکی نکنید
اگر مشکلات جسمی یا روانی دارید،هیپنوتراپی کوانتومی را به‌عنوان یک روش مکمل در کنار درمان اصلی استفاده کنید، نه جایگزین کامل آن.
۵. از هیپنوتیزم مکرر خودداری کنید
اگر بیش از حد به هیپنوتیزم متکی شوید، ممکن است ذهن ناخودآگاه شما به این روش وابسته شود. بهتر است بین جلسات فاصله بگذارید و از تکنیک‌های دیگر مانند مدیتیشن و تمرینات ذهن‌آگاهی نیز استفاده کنید.
آیا هیپنوتیزم خطرناک است؟
هیپنوتیزم یک روش مؤثر و ایمن است، اما اگر تحت نظر افراد غیرمتخصص انجام شود یا فرد مشکلات روانی پنهان داشته باشد، ممکن است عوارضی به دنبال داشته باشد.
عوارض کوتاه‌مدت شامل گیجی، خواب‌آلودگی، افزایش حساسیت عاطفی و گاهی سردرد است.
عوارض بلندمدت شامل وابستگی، افزایش تلقین‌پذیری، بروز اضطراب‌های سرکوب‌شده و تغییر در احساس هویت فردی است.
با انتخاب یک متخصص حرفه‌ای، خودداری از جلسات بیش از حد و داشتن آگاهی کامل از هیپنوتیزم، می‌توان از این عوارض پیشگیری کرد.
پس اگر قصد تجربه‌ی هیپنوتیزم را دارید، هوشمندانه انتخاب کنید و همیشه مراقب ذهن خود باشید!
